«Η μητέρα μου μένει μαζί μας εδώ και 2 χρόνια. Με ρωτάει κάθε μέρα πού είναι το μπάνιο και μου ζητάει να της δείχνω το κρεβάτι της κάθε βράδυ. Κάποιες μέρες μου ζητάει να τη γυρίσω στο σπίτι της.
Πριν φύγει από τη ζωή ο πατέρας μου, τη φρόντιζε. Δεν είχα καταλάβει την κατάστασή της. Ακόμη όμως, και τα πιο απλά τη δυσκόλευαν. Ήταν καλή μαγείρισσα κι άρχισε να ξεχνάει το αλάτι.
Μάζευε μπογαλάκια τα ρούχα της για να είναι έτοιμη να φύγει από το σπίτι. Όταν έβρεχε έστρωνε τα χαλιά και στη λιακάδα τα μάζευε. Αυτή τη στιγμή μπορεί να σου διηγηθεί με λεπτομέρειες το παρελθόν αλλά ξεχνάει πού βρισκόταν το προηγούμενο λεπτό.
Έπρεπε να την έχω 24 ώρες το 24ωρο για να καταλάβω την κατάστασή της. Γυρνάει συχνά στην παιδική της ηλικία και αναζητάει το πατρικό της σπίτι.
Αν έχει συναισθήματα; Χαίρεται με τις χαρές μας και στεναχωριέται με τις λύπες μας αλλά δεν αναφέρει ποτέ τον πατέρα μου που έχει φύγει από τη ζωή. Δεν είναι η μητέρα μου, αυτή που ήταν κάποτε, δεν την αναγνωρίζω, αλλά κάποιες φορές οι συμβουλές της μου τη θυμίζουν.
Την έχουμε πάρει με μεγάλη αγάπη στο σπίτι και είμαι τυχερή που ο άντρας μου έχει κατανόηση. Αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται φροντίδα και μου αρέσει που είναι μαζί μας.
Όμως, έχω πει στα παιδιά μου: αν όντως αυτή η ασθένεια είναι κληρονομική, αν πάθω κι εγώ ό, τι η μητέρα μου και η γιαγιά μου, ας με βάλουν κάπου.
Είναι πολύ δύσκολο να διατηρείς ισορροπίες στην οικογένειά σου...»
Οι ιστορίες συγγενών που πάσχουν από Αλτσχάιμερ ή οποιαδήποτε άλλη μορφή άνοιας μοιάζουν μεταξύ τους. Θα σου πουν πως από τη νόσο αυτή πάσχει όλη η οικογένεια. Σήμερα είναι η Παγκόσμια Ημέρα Αλτσχάιμερ. Δίπλα μας, στη γειτονιά μας, ίσως στο σπίτι μας όλοι έχουμε συναντήσει ανθρώπους που πάσχουν από τη νόσο. Σίγουρα θα έχει τύχει να γελάσουμε, με μία άστοχη κουβέντα τους. Ξέρουμε όμως, στ’ αλήθεια τι είναι; Πώς προκαλείται; Έχουμε φανταστεί το ψυχολογικό φορτίο των ανθρώπων οι οποίοι τους φροντίζουν;
Ο κύριος Μπερεδήμας, επίσημος Εκπρόσωπος Κλάδου Άνοιας της Ελληνικής Νευρολογικής Εταιρείας, Νευρολόγος- Ψυχίατρος και Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Πιερίας, , μας μιλάει με απλά λόγια, για τη νόσο που πολλοί χαρακτήρισαν μάστιγα του αιώνα.
Τι είναι η Αλτσχάιμερ;
Είναι η πιο συχνή και η πιο δύσκολη σε θεραπεία από όλες τις μορφές της άνοιας. Είναι η διαταραχή των ανώτερων νοητικών λειτουργιών. Διαταράσσεται η μνήμη, διαταράσσεται ο προσανατολισμός, διαταράσσεται η κρίση, η προσοχή. Όλα αυτά οδηγούν στην κατάρρευση του ανθρωπίνου οργανισμού και πνεύματος και οδηγούν στο θάνατο. Όσο μπαίνει πιο βαθιά στην άνοια, τόσο λιγότερο προσέχει ο άνθρωπος τον εαυτό του. Και είναι και άλλοι παράγοντες. Ένας καρδιοπαθής που έχει άνοια, δε θα κάνει τη δίαιτα που θα κάνει ο άλλος που γνωρίζει το πρόβλημά του. Επομένως δε θα πάρει τα φάρμακά του, τη διατροφή του. Όταν υπάρχουν άνθρωποι που τον φροντίζουν, βέβαια, αυξάνεται το προσδόκιμο επιβιώσης.
Σε ποιες ηλικίες εμφανίζεται;
Και η άνοια και η Αλτσχάιμερ, ως μορφή της, είναι παθήσεις που εμφανίζονται σε μεγάλη ηλικία. Ενώ έχουμε έχουμε ένα ποσοστό 1% στην ηλικία των 65 ετών, όσο περνάν τα χρόνια, το ποσοστό αυτό αυξάνεται. Δηλαδή στα 75 το ποσοστό φτάνει στο 20%. Στα 85 έτη κατά κάποιους ερευνητές αγγίζει το 50%. Η Αλτσχάιμερ μαζί με τη λεγόμενη αγγειακή ή μικτή άνοια είναι από τις πιο συχνές περιπτώσεις. Πολλές φορές η Αλτσχάιμερ έχει στοιχεία αγγειακής άνοιας και η καθαρώς αγγειακή άνοια έχει στοιχεία Αλτσχάιμερ. Αγγειακή άνοια είναι αυτή που οφείλεται γενικά σε βλάβες των αγγείων. Αυτό που λέμε μικρά ή μεγάλα εγκεφαλικά επεισόδια.
Ποια είναι τα πρώτα σημάδια;
Διαταραχή της μνήμης. Μετά εμφανίζεται και η διαταραχή του προσανατολισμού. Πρώτα αρχίζει να βλάπτεται η πρόσφατη μνήμη. Ο ασθενής δε θυμάται τι έφαγε το πρωί ή το προηγούμενο βράδυ. Μετά βλάπτεται η απωτέρα μνήμη, η παλιά μνήμη δηλαδή, και μετά οι άλλες ανώτερες ψυχικές λειτουργίες. Όταν αυτός που έχει αυτά τα σημάδια πάθει κι ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, αυτό είναι μικτή άνοια.
Τι σας λένε οι ασθενείς στο πρώτο ραντεβού;
Έρχονται και παραπονιούνται πως ξεχνούν πρόσφατα γεγονότα. Κάποιοι έρχονται και μόνοι τους γιατί είναι πια ενημερωμένοι. Πολλοί είναι 50-55 χρονών κι έρχονται γιατί έχουν ιστορικό. Κάνουμε ειδικά ψυχομετρικά τεστ τα οποία συνήθως καταλήγουν στο ότι η αδύναμη μνήμη τους οφείλεται στο άγχος. Τους προτείνουμε, βέβαια, να έρχονται κάθε χρόνο. Κάποιους ασθενείς τους φέρνουν οι συγγενείς τους, όταν πια καταλάβουν το πρόβλημα.
Ισχύει, δηλαδή ότι η νόσος είναι κληρονομική;
Αμφισβητείται.
Το Κέντρο Ημερήσιας Φροντίδας Ανοϊκών γιατί έκλεισε;
Θα ξαναλειτουργήσει. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, μετά τα μέσα του Οκτώβρη θα είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε. Το κέντρο θα φύγει από την Ν. Έφεσο όπου ήταν γιατί μας παραχωρήθηκε χώρος στο παλιό νοσοκομείο. Όπως καταλαβαίνουμε, οι λόγοι που έκλεισε το Μάιο ήταν οικονομικοί. Το 2007 ξεκινήσαμε πρωτοτυπώντας, μιας και είναι το μόνο κέντρο που είναι κρατικό στην Ελλάδα.
Θα είναι μεγάλη βοήθεια στις οικογένειες.
Στο κέντρο κάθε μέρα κάνουμε εκπαίδευση των ανωτέρων λειτουργιών. Από τις 8 το πρωί μέχρι τις 2 το μεσημέρι. Πίνουνε το καφεδάκι τους και μετά αρχίζουμε από τι μέρα είναι και τι γιορτάζουμε σήμερα. Βλέπουν ταινίες, διαβάζουν εφημερίδες, ακούνε μουσική. Μέχρι και ποντιακά χορεύουν. Τους διεγείρουμε καθημερινά τη μνήμη. Το προσωπικό είναι ειδικά εκπαιδευμένο και ανήκει στο ψυχιατρείο.
Η πρώιμος άνοια; Είναι συχνή;
Είναι σπάνια. Το Αλτσχάιμερ στις ηλικίες 45-55 ετών δεν εμφανίζεται τόσο συχνά. Τα πραγματικά περιστατικά ξεκινούν από τα 65.
Ποιες είναι οι πιο δύσκολες περιπτώσεις που έχετε συναντήσει;
Ακραίες περιπτώσεις είναι εκείνες που αναπτύσσεται παράλληλα μια έντονη παρανοϊκότητα. Υπάρχουν ασθενής που χάνουν κάθε ηθική αναστολή, κάνουν απρεπείς πράξεις. Άλλοι φεύγουν από το σπίτι, βγάζουν τα ρούχα τους δημόσια. Άλλοι εμφανίζουν και συμπτώματα κατάθλιψης. Γι’ αυτό υπάρχει και παράλληλη θεραπεία σε τέτοιες περιπτώσεις.
Ποιες άλλες περιπτώσεις άνοιας υπάρχουν;
Η Αλτσχάιμερ είναι μη αναστρέψιμη. Υπάρχουν όμως και μορφές άνοιας που μπορούν να θεραπευτούν μερικώς ή και στο σύνολο. Υπάρχουν μορφές που οφείλονται σε μηνιγγίτιδα, σε ηπατική εγκεφαλοπάθεια, σε αιματουρία, σε τραυματισμούς, επιληψία, θυρεοειδισμό. Επίσης, υπάρχει η άνοια που οφείλεται σε τοξικές ουσίες, σε υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Σε πολλές περιπτώσεις αν γίνει γρήγορα αντιληπτό, μπορούμε να έχουμε καλά αποτελέσματα.
Πώς να προστατέψουμε τη μνήμη μας;
Να ενημερωνόμαστε. Να διαβάζουμε εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία. Να παρακολουθούμε αθλητικά, την πολιτική. Να έχουμε παρέες και να συζητάμε για διάφορα θέματα. Να ακούμε μουσική. Ειδικά μετά από την ηλικία των 65 ετών που αρχίζουν οι συντάξεις πρέπει να βρούμε κάτι να μας κρατάει ζωντανό το ενδιαφέρον μας για τη ζωή. Πολλαπλά ενδιαφέροντα. Και μεσογειακή διατροφή. Καλή διατροφή. Και για το ενδεχόμενο να υπάρχει η κληρονομικότητα της νόσου, θέλει πολλή προσοχή στη γενικότερη κατάστασαη της υγείας. Έχεις ένα πονοκέφαλο; Πήγαινε έλεγξέ το. Η καλή και υγιεινή ζωή βοηθάει. Η μη καλή υγεία στο σύνολό της είναι επιβαρυντικός παράγοντας είτε ισχύει η κληρονομικότητα είτε όχι. Να έχουμε σωστό σωματικό βάρος. Να μην πίνουμε πολύ. Να μην καπνίζουμε πολύ. Να ελέγχομε την υπέρταση, το διαβήτη.
Με το εμβόλιο τι έχει γίνει;
Στην Αμερική δοκιμάστηκε, κυκλοφόρησε και διακόπηκε τελικά η χρήση γιατί είχε παρενέργειες. Συνεχίζουν όμως, τις έρευνες.
Λένε ότι με την Αλτσχάιμερ πάσχει όλη η οικογένεια.
Το πρόβλημα της άνοιας, γενικά, είναι οικογενειακό και οικονομικό. Τινάζει τον προϋπολογισμό ενός σπιτιού κι ενός κράτους στον αέρα. Όχι από τα φάρμακα. Η κόρη που έχει τη μητέρα, για παράδειγμα άρρωστη, σταματάει τη δουλειά. Ο σύζυγος γκρινιάζει γιατί κουράζεται να την προσέχει, τα βάζουν με το παιδί επειδή κάνει αταξίες, το οποίο παιδί ζηλεύει που ασχολούνται πιο πολύ με τη γιαγιά. Θέλουν βοήθεια αυτές οι οικογένειες για να μπορούν να φροντίζουν με ψυχραιμία τους ανθρώπους τους, αλλιώς θα διαλυθούν. Εμείς έχουμε σκεφτεί πέρα από το Κέντρο να ανοίξουμε κι ένα ξενώνα. Πρέπει να το υλοποιήσουμε αυτό το σχέδιο έστω και δοκιμαστικά.
olympio-bima.gr
Σχολιάστε :