Οι πιθανές παρενέργειες από τη χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου στην ανθρώπινη υγεία δεν έχουν ερευνηθεί εκτενώς και σε βάθος χρόνου. Παρ’ όλα αυτά, δεν έχουν αποδειχθεί απολύτως ασφαλή για την υγεία ενώ περιέχουν επιβλαβείς ουσίες.
Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα παρουσιάζονται ως η λύση στο πρόβλημα των καπνιστών που θέλουν να απαλλαγούν από τη βλαβερή συνήθεια αλλά δεν μπορούν να ξεπεράσουν τον εθισμό τους στη νικοτίνη. Πόσο ασφαλές όμως είναι το ηλεκτρονικό υποκατάστατο και πώς θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται; Ως φάρμακο ή ως εμπόρευμα;
Το ηλεκτρονικό τσιγάρο επιτρέπει την απορρόφηση νικοτίνης από τον χρήστη με τη διαφορά ότι το επίπεδο των τοξικών ουσιών στον ατμό που χρησιμοποιεί να είναι πολύ χαμηλότερο από ότι στον καπνό. Επί της ουσίας, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν έχουν καθόλου καπνό.
Οι πιθανές παρενέργειες από τη χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου στην ανθρώπινη υγεία δεν έχουν ερευνηθεί εκτενώς και σε βάθος χρόνου. Παρ’ όλα αυτά, δεν έχουν αποδειχθεί απολύτως ασφαλή για την υγεία ενώ περιέχουν επιβλαβείς ουσίες. Τα ηλεκτρονικά υποκατάστατα του καπνού ενδέχεται να οδηγήσουν σε εθισμό στη νικοτίνη. Παράλληλα, οι αρωματικές ύλες που περιέχουν ελλοχεύουν κινδύνους για την υγεία. Τέλος αποδεικνύονται ελκυστικά για τους νέους.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) προτείνουν τα ηλεκτρονικά τσιγάρα να αντιμετωπίζονται ως φαρμακευτικά προϊόντα. Ωστόσο, η βιομηχανία προτιμά να αντιμετωπίζονται ως προϊόντα καπνού.
Οι απόψεις των ειδικών διίστανται. Αν ο εκπρόσωπος του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας στην ΕΕ, Roberto Bertolini, προειδοποίησε ότι “δεν υπάρχουν μελέτες που να αποδεικνύουν ότι δεν θα υπάρξουν μακροπρόθεσμες συνέπειες” και άλλοι θύμισαν ότι πέρασαν κάποιες δεκαετίες μέχρι να γίνουν προφανείς οι κίνδυνοι του τσιγάρου, ο Jean-Francois Etter της ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου της Γενεύης σημείωσε κάτι διαφορετικό:
“Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι πιο ασφαλή από τα συμβατικά και μάλιστα έχει αποδειχθεί ότι μπορούν να βοηθήσουν τους καπνιστές στην προσπάθεια τους να απαλλαγούν από τη συνήθεια.”
Μια ανάλυση που έκανε το 2009 ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων της Αμερικής (FDA) σε ηλεκτρονικά τσιγάρα, σε δύο από τις μεγαλύτερες εταιρείες, εντόπισε δείγματα που περιείχαν καρκινογόνες ουσίες, αλλά και άλλες επικίνδυνες χημικές ουσίες, όπως τη διαιθυλενογλυκόλη που υπάρχει στα αντιψυκτικά αυτοκινήτου.
Στην Ελλάδα τώρα μία μελέτη Ελλήνων ερευνητών που έγινε πέρυσι και
δημοσιεύθηκε στο Medical News Today απέδειξε ότι όσοι χρησιμοποιούσαν ηλεκτρονικά τσιγάρα ανέπτυσσαν αυξημένη δυσκολία στην αναπνοή είτε πρόκειται για καπνιστές είτε για μη καπνιστές.
Τί ορίζει όμως ο νόμος για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα στην Ελλάδα;
Απαγορεύεται:
α) η πώληση προϊόντων καπνού σε ανηλίκους και από ανηλίκους,
β) η τοποθέτηση προϊόντων καπνού σε προθήκες καταστημάτων, εξαιρουμένων των καταστημάτων αφορολογήτων ειδών, των περιπτέρων και των καταστημάτων που πωλούν αποκλειστικά προϊόντα καπνού,
γ) η κατασκευή, προβολή, εμπορία και πώληση αντικειμένων που έχουν την
εξωτερική μορφή προϊόντων καπνού, καθώς και το ηλεκτρονικό τσιγάρο, εκτός και αν υπάρχει η προηγούμενη έγκριση του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης: (α) κάθε συνοδευτική ένδειξη σε συσκευασίες προϊόντων καπνού, καθώς και κάθε μορφή διαφημιστικής προβολής ή καταχώρισης, σύμφωνα με τις οποίες η χρήση των προϊόντων καπνού εμφανίζει μειωμένο κίνδυνο για την υγεία και (β) η κυκλοφορία προϊόντων, που διατίθενται για τη διακοπή του καπνίσματος. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ορίζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία για τη χορήγηση της έγκρισης.
Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει κάποια σχετική υπουργική απόφαση που να ρυθμίζει το ανωτέρω θέμα, οπότε όλα τα καταστήματα που σήμερα πωλούν ηλεκτρονικά τσιγάρα ή οι αντίστοιχες διαφημίσεις που υπάρχουν σε δρόμους, σε έντυπα ή στο internet γίνονται παράνομα και χωρίς τη λήψη σχετικής άδειας από κάποια αρχή ή υπηρεσία. Η αρμόδια υπηρεσία για τον έλεγχο αυτής της κατάστασης είναι το Σώμα Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας, το οποίο όμως παρεμβαίνει επιβάλλοντας πρόστιμα μόνο κατόπιν καταγγελίας από κάποιον τρίτο, πολίτη, φορέα, επιχείρηση κτλ.
Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι υπάρχει ρητή απαγόρευση στο νόμο και συνεπώς οποιαδήποτε παραβίαση των όσων αυτός ορίζει, συνεπάγεται και τους αντίστοιχους κινδύνους για όποιον λειτουργεί κατά αυτόν τον τρόπο.
Επιπλέον, σε περίπτωση που εγκριθεί μελλοντικά το ηλεκτρονικό τσιγάρο από τον ΕΟΦ, θα θεωρηθεί, φαρμακευτικό προϊόν, οπότε και πάλι θα τεθεί το ζήτημα της νομιμότητας των διαφημίσεων αυτού, καθώς υπάρχει γενικός περιορισμός ως προς τη διαφήμιση των φαρμάκων, αφού επιτρέπεται μόνο για αυτά που μπορούν να πωληθούν χωρίς ιατρική συνταγή, τα οποία όμως αναγκαστικά θα πρέπει και πάλι να έχουν άδεια κυκλοφορίας του ΕΟΦ. Το ηλεκτρονικό τσιγάρο θα χορηγείται χωρίς ιατρική συνταγή, αλλά με βάση τα προαναφερθέντα για οποιαδήποτε προβολή, προώθηση ή διαφήμιση θα χρειάζεται να υπάρχει υποχρεωτικά άδεια κυκλοφορίας από τον ΕΟΦ.
Το γεγονός ότι ακόμα δεν έχει υπάρξει μία επίσημη θέση για την καταλληλότητα ή μη του ηλεκτρονικού τσιγάρου, για το εάν είναι ή όχι φαρμακευτικό προϊόν και για το εάν υπάγεται στα είδη καπνού ή όχι δημιουργεί αμφιβολίες και ερωτηματικά για το κατά πόσο είναι σύννομη η εμπορία και η διαφήμιση του.
Ευρωβουλή: Ψηφίστηκε ο νόμος για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα. Τι ορίζει η νομοθεσία.
Εφαρμογή της νέας οδηγίας:
Η νέα οδηγία θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ τον Μάιο του 2014. Θα υπάρξει μια περίοδος προσαρμογής δύο ετών, έτσι ώστε τα κράτη μέλη να ευθυγραμμίσουν την εθνική νομοθεσία τους με την αναθεωρημένη οδηγία. Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι από τους νέους κανόνες θα εφαρμοστούν κατά το πρώτο εξάμηνο του 2016. Ωστόσο, η οδηγία προβλέπει επίσης μια μεταβατική περίοδο για όλες τις κατηγορίες προϊόντων, για να δοθεί στους κατασκευαστές και τους εμπόρους λιανικής πώλησης ένα χρονικό διάστημα ώστε να πουλήσουν το απόθεμα που έχουν μέχρι τώρα, στον βαθμό που είναι σύμφωνο με την παλαιά οδηγία ή άλλη σχετική νομοθεσία.
Η Ολομέλεια της Ευρωβουλής ψήφισε στης 26/02/2014 την αναθεωρημένη οδηγία της ΕΕ για τα προϊόντα καπνού.
Η νέα νομοθεσία, ψηφίσθηκε με 514 ψήφους υπέρ, 66 κατά και 58 αποχές ενώ το άρθρο που αφορούσε το ηλεκτρονικό τσιγάρο ψηφίσθηκε 478 ψήφους υπέρ, 130 κατά και 26 αποχές. Αυτή η νέα νομοθεσία ενισχύει τους κανόνες σχετικά με τον τρόπο τον οποίο παρασκευάζονται, παράγονται και συσκευάζονται τα προϊόντα καπνού στην ΕΕ και για πρώτη φορά φέρνει στο προσκήνιο το ηλεκτρονικό τσιγάρο, το οποίο νομιμοποιεί και ορίζει κανόνες για την ελεύθερη διακίνηση του.
Οι διαδικασίες για την έκδοση της νέας Οδηγίας Καπνού, αποδείχθηκαν ιδιαίτερα χρονοβόρες και επεισοδιακές αφού συμπεριελάμβαναν μια παραίτηση του πρώην επιτρόπου υγείας John Dalli, έντονη πίεση από τα lobby της φαρμακοβιομηχανίας και της καπνοβιομηχανίας αλλά και πρωτόγνωρες διαδηλώσεις πολιτών που υπερασπιζόντουσαν το δικαίωμα τους να ατμίζουν ελεύθερα.
Το ηλεκτρονικό τσιγάρο αποδείχθηκε η πιο επίμαχη πτυχή της αναθεώρησης της Οδηγίας Καπνού.
Η Ευρωπαϊκή επιτροπή ήθελε να ρυθμιστούν ως φάρμακα γεγονός που ουσιαστικά θα σήμαινε την ολοκληρωτική απαγόρευση της κυκλοφορίας του ηλεκτρονικού τσιγάρου.
Οι Ευρωβουλευτές όμως δίνοντας βάση στους πολίτες αλλά και στις έρευνες της επιστημονικής κοινότητας που ανέφεραν ότι οι αυστηροί περιορισμοί στο προϊόν θα είχαν ως αποτέλεσμα να εξαφανίσουν ένα πολύτιμο εργαλείο για την μείωση των βλαβερών συνεπειών του καπνίσματος, αρνήθηκαν να επιτρέψουν μια τέτοια απαγόρευση. Έτσι τον Οκτώβριο τα μέλη του Ευρωκοινοβουλίου ενέκριναν τα ηλεκτρονικά τσιγάρα να ρυθμιστούν ως καταναλωτικά προϊόντα και σήμερα στην τελική ψηφοφορία συμφωνήθηκε τα ηλεκτρονικά τσιγάρα να υπάγονται μεν στους απαραίτητους ελέγχους για την ασφάλεια των πολιτών αλλά να συνεχίσουν να κυκλοφορούν ελεύθερα.
Ωστόσο, νέοι κανόνες θα τεθούν σε εφαρμογή κατά τρόπο ώστε να μπορεί να εξασφαλιστεί η ασφάλεια και η ποιότητα των προϊόντων. Οι νέοι κανόνες έχουν σκοπό να εξασφαλίσουν την ίση μεταχείριση σε όλη την ΕΕ για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα που περιέχουν νικοτίνη (τα προϊόντα που δεν περιέχουν νικοτίνη δεν καλύπτονται από την οδηγία).
Τι ακριβώς λοιπόν θα συμβεί με τα ηλεκτρονικά τσιγάρα;
1. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα θα θεωρούνται προϊόντα καπνού που απευθύνονται στο ευρύ καταναλωτικό κοινό εκτός και αν ο κατασκευαστής τους τα διαφημίζει ως προϊόντα για τη διακοπή του καπνίσματος οπότε και θα θεωρούνται φαρμακευτικά προϊόντα.
2. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα μπορεί να είναι μιας χρήσης, επαναπληρώσιμα με ατμοποιητή μιας χρήσης (προ γεμισμένος ατμοποιητής με υγρό αναπλήρωσης) ή επαναπληρώσιμα με ατμοποιητή επαναπλήρωσης. Κάθε ατμοποιητής επιτρέπεται να έχει 2ml χωρητικότητα σε υγρό αναπλήρωσης.
3. Τα υγρά αναπλήρωσης θα επιτρέπεται να έχουν συγκέντρωση νικοτίνης έως 2%. (20mg/ml)
4. Η συσκευασία των υγρών αναπλήρωσης θα έχει χωρητικότητα έως 10ml
5. Επιτρέπονται οι γεύσεις στα ηλεκτρονικά τσιγάρα.
6. Τα προϊόντα ηλεκτρονικού τσιγάρου θα πρέπει να συνοδεύονται από προειδοποιήσεις υγείας που αφορούν την εθιστικότητα της νικοτίνης.
7. Οι ατμοποιητές και τα υγρά αναπλήρωσης θα πρέπει να προσφέρουν προστασία κατά των διαρροών και του ανοίγματος από παιδιά.
8. Θεσπίζονται κριτήρια ποιότητας για την κυκλοφορία τους, όπως συστατικά υψηλής καθαρότητας για τα υγρά αναπλήρωσης.
9. Η συσκευασία των ηλεκτρονικών τσιγάρων και των υγρών αναπλήρωσης θα πρέπει να συνοδεύεται από φυλλάδιο οδηγιών χρήσης και αποθήκευσης των προϊόντων, αντενδείξεις, προειδοποιήσεις για συγκεκριμένες ομάδες κινδύνου, πληροφορίες για την τοξικότητα της νικοτίνης και προειδοποιήσεις για την υγεία.
10. Θεσπίζεται η διαδικασία κατάθεσης φακέλλου πριν την κυκλοφορία κάθε προϊόντος (6 μήνες πριν). Εκτός των άλλων η κοινοποίηση στις αρμόδιες αρχές θα πρέπει να συνοδεύεται με τοξικολογικά δεδομένα σχετικά με τα συστατικά και τις εκπομπές ατμού του προϊόντος, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που παράγονται όταν το προϊόν θερμαίνεται.
11. Θεσπίζεται η διαδικασία υποβολής ετήσιων εκθέσεων στις αρμόδιες αρχές που αφορούν τον όγκο των πωλήσεων καθώς και χαρακτηριστικά και προτιμήσεις των χρηστών. Με τον τρόπο αυτό οι δημόσιες αρχές να μπορούν να παρακολουθούν και να μαθαίνουν περισσότερα σχετικά με τα προϊόντα αυτά.
Οι κανόνες για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι δυνατόν να επανεξεταστούν σε μεταγενέστερη ημερομηνία.
Οι πληροφορίες που θα συγκεντρωθούν από την υποβολή των εκθέσεων γύρω από την αγορά του ηλεκτρονικού τσιγάρου θα αποτελέσουν μια καλή επισκόπηση για το αν θα απαιτηθούν περαιτέρω νομοθετικά μέτρα και ποια θα είναι αυτά, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επανεξετάσει το ζήτημα, εφόσον είναι αναγκαίο.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επιμένει στην απαγόρευση των ηλεκτρονικών τσιγάρων.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εξέδωσε στις 26/08/2014 (δεν έχει υπάρξει νεώτερη επίσημη έκθεση) μια από πολλού αναμενόμενη έκθεσή του για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, στην οποία καλεί να υπάρξει ένα αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο για τις συσκευές αυτές και το περιεχόμενό τους, καθώς και να επιβληθούν αυστηρές απαγορεύσεις στη χρήση τους σε κλειστούς χώρους, στη διαφήμισή τους, καθώς και στην πώλησή τους σε ανηλίκους.
Ο ΠΟΥ επιμένει ιδίως στην πρόταση να απαγορευθεί αυστηρά η πώληση ηλεκτρονικών τσιγάρων στους ανηλίκους και τονίζει ότι η χρήση τους εγείρει «σοβαρές απειλές» για την υγεία των εφήβων και των εμβρύων.
Ο ΠΟΥ καλεί να εξεταστεί ένα φάσμα «ρυθμιστικών επιλογών», όπως για παράδειγμα να απαγορευθεί στους κατασκευαστές ηλεκτρονικών τσιγάρων να υποστηρίζουν ότι είναι καλύτερα για την υγεία —να λένε ότι βοηθούν τους χρήστες τους να κόψουν το κάπνισμα— έως ότου υπάρξουν «πειστικά επιστημονικά δεδομένα τα οποία να υποστηρίζουν» αυτόν τον ισχυρισμό και έως ότου τα ηλεκτρονικά τσιγάρα «λάβουν έγκριση από τις ρυθμιστικές αρχές».
Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα οφείλουν να ρυθμιστούν από τις υγειονομικές αρχές, ώστε να «ελαχιστοποιηθούν» οι τοξικές ουσίες που περιέχουν «αλλά και η εκπομπή τοξικών ουσιών», ανέφερε ο ΠΟΥ. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα με γεύσεις φρούτων, γλυκισμάτων ή αλκοολούχων ποτών πρέπει να απαγορευτούν, πρόσθεσε και τόνισε πως οι αυτόματες συσκευές πώλησης πρέπει να καταργηθούν από σχεδόν όλες τις τοποθεσίες.
Ο ΠΟΥ είχε κηρύξει τον πόλεμο στη βιομηχανία του καπνού πριν από μια δεκαετία, και είχε καταρτίσει τη Σύμβαση Πλαίσιο για τον Έλεγχο του Καπνού (ΣΠΕΚ), την πρώτη διεθνή συνθήκη για τη δημόσια υγεία, η οποία έχει υπογραφεί από 179 κράτη-μέλη του και έχει τεθεί σε ισχύ από το 2005.
Ήδη πριν δώσει στη δημοσιότητα την έκθεσή του, ο ΠΟΥ είχε καταστήσει σαφές ότι τάσσεται υπέρ της επιβολής παρόμοιων περιορισμών σε όλα τα προϊόντα τα οποία περιέχουν νικοτίνη, συμπεριλαμβανομένων αυτών τα οποία δεν περιέχουν καπνό.
Συνολικά 178 χώρες έχουν επικυρώσει την ΣΠΕΚ και υποχρεούνται να εφαρμόζουν τις διατάξεις της.
Μια από τις πιο σημαντικές χώρες που έχει υπογράψει αλλά δεν έχει επικυρώσει τη Σύμβαση είναι οι ΗΠΑ.
Οι μεγάλες πολυεθνικές της καπνοβιομηχανίας —η Imperial Tobacco, η Altria Group, η Philip Morris International ή η British American Tobacco— προωθούν σταδιακά όλο και περισσότερο τα δικά τους ηλεκτρονικά τσιγάρα στην αγορά, καθώς η πώληση των συμβατικών προϊόντων καπνού χάνουν τη δυναμική τους στις δυτικές αγορές. Μια εκτίμηση αναλυτών της τράπεζας Wells Fargo η οποία δημοσιεύθηκε τον περασμένο Ιούλιο προβλέπει ότι στις ΗΠΑ, οι πωλήσεις των ηλεκτρονικών τσιγάρων και συναφών ειδών θα ξεπεράσουν αυτές των συμβατικών ως το 2020.
Πηγές:
Διαβάστε επίσης:
Σχολιάστε :